Call for papers
Onderwerpen gerelateerd aan het thema van het symposium: “Gender Anxieties?“
en
Vrije onderwerpen uit de Algemene en Vergelijkende Literatuurwetenschap
Het jaarlijkse VAL-symposium (Vlaamse Vereniging voor Algemene en Vergelijkende Literatuurwetenschap) bestaat uit twee delen. Enerzijds organiseren we keynotelezingen en een paneldebat rond een specifiek thema – dit jaar is het onderwerp “Gender Anxieties?“ (zie hieronder). Anderzijds krijgen literatuurwetenschappers uit Vlaanderen (of naburige regio’s en landen) de kans om hun eigen onderzoek voor te stellen in parallelle sessies. Op deze manier wil de VAL een forum bieden waar onderzoekers in verschillende fasen van hun carrière (van predocs tot ervaren academici) inzichten en bevindingen uit hun onderzoeksgebieden kunnen delen. Voor dit deel van het symposium organiseren we sessies die aansluiten bij het thema van de dag, maar ook sessies die inzicht bieden in lopend onderzoek buiten de focus van het symposium.
We verwelkomen abstracts (max. 1 formulier) voor presentaties van 20 minuten. Gelieve tegen 15 juni 2025 uw inzending alsook een korte biografie te bezorgen aan de VUB-organisatoren van het symposium, Maxime Honinx, Eva Ulrike Pirker, Marcela Scibiorska, Jade Thomas en Hannah Van Hove, via dit formulier.
We doen met name een warme oproep aan alle predocs en postdocs die graag feedback ontvangen van collega-literatuurwetenschappers en hun professionele netwerk in het Vlaamse landschap willen uitbreiden. Bijdragen zijn mogelijk in het Nederlands, Engels, Frans of Duits. We benaderen literatuurwetenschap vanuit een brede hoek, inclusief verscheidene nationale tradities, talen en periodes, alsook cultuurwetenschappen en vertaalwetenschap. Alle bijdragen komen in aanmerking voor publicatie achteraf in het peer-reviewed Cahier voor Literatuurwetenschap (CLW), dat elektronisch en in open access verschijnt, en in de VABB geregistreerd is.
Het VAL-symposium wordt jaarlijks georganiseerd door de literatuurafdelingen van de KU Leuven, VUB, UGent en UAntwerpen. Het roteert tussen de deelnemende instellingen en krijgt praktische en logistieke ondersteuning van de onthaalinstelling. De editie wordt financieel ondersteund door de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR) en ontvangt bijkomende financiële steun van de VUB Centre for Literary and Intermedial Crossings (CLIC).
Deelname is gratis maar registratie verplicht.
Thema van het symposium:
Gender Anxieties?
(Her)beoordelingen vanuit het perspectief van literaire en culturele studies
In Wie Is Er Bang Van Gender? (2024) beargumenteert Judith Butler, wiens werk de afgelopen decennia als barometer heeft gefungeerd voor de staat van genderdebatten over disciplines heen, dat gender getransformeerd is tot ‘fantasme’ – een gefabriceerde dreiging – door conservatieve politieke en religieuze leiders die het concept misinterpreteren als een destabiliserende kracht. Volgens Butler geven zij het discours rond gender als ideologische dreiging weer voor een gepercipieerde ‘natuurlijke’ en moreel rechtvaardige orde van heteronormatieve familiestructuren en homogene, binaire identiteitscategorieën. Parallel met deze ontwikkelingen, nemen genderdebatten in de literatuur- en cultuurwetenschappen een prominentere plaats in. Ondanks het feit dat ‘non-conforme’ genderidentiteiten altijd bestaan hebben, worden verhaallijnen van non-binaire en trans individuen pas recent in de kijker geplaatst. Deze verschuiving heeft een productieve herbenadering van eerdere invalshoeken rond feministische en queer literatuurwetenschappen teweeggebracht (bv. El Ghaoui en Fonio 2013; Lanser 2024; Vakoch en Sharp 2024). Tegelijkertijd buiten supremacistische ideologieën deze positieve ontwikkelingen op het gebied van een vergrootte visibiliteit uit voor politieke doeleinden. Deze en andere evoluties werpen de vraag op hoe de academische studie van literatuur en andere vormen van artistieke expressie inspelen op heersende gender anxieties.
Welke rol hebben literatuur- en cultuurwetenschappen gespeeld, en blijven ze spelen, in deze debatten? Welke impact hebben recente ontwikkelingen op de studie van literatuur geschreven door vrouwen, en queer, trans- en mannelijkheidsstudies, en hoe reageert literatuur op haar beurt hierop? In hoeverre beïnvloeden historische narratieven over genderbeleving hedendaagse genderconcepten en hoe geven recent geformuleerde concepten op hun beurt vorm aan de (her)interpretatie van historische literaire teksten? In hoeverre blijven dominante gendertheorieën in literatuur- en cultuurwetenschappen geworteld in Westerse of Engelstalige academische tradities en welke alternatieve kaders kunnen helpen deze kloof te overbruggen (bv. Mwangi 2009; Sullivan 2021)? Wat zijn de limieten en/of mogelijkheden van vertaling bij het begrijpen van door gender bepaalde, queer en/of transervaringen en hoe kunnen we een dekoloniale benadering beklemtonen in onze overwegingen van deze kwesties (Upadhyay en Bakshi 2020)? Op welke manieren zijn neoliberalisme, literatuur en voorstellingen van gender nauw met elkaar verbonden (Demeyer en Vitse 2024)?
Toonaangevende onderzoekers in de hedendaagse feministische en queer literatuurwetenschappen benadrukken het belang van het erkennen van werken van vrouwelijke en queer schrijvers vanwege hun innovatieve aanwendingen van literaire vormen naast de ideologische kritieken, waarvoor ze doorgaans bekend staan (Bradway 2017; Fawaz 2022; Warhol en Lanser 2015). Ze dringen er bovendien op aan dat literatuurwetenschappers zich nog meer richten op intersectioneel werk en zo ook om gender niet alleen te zien als het morele domein van witte cisgender vrouwen uit de middenklasse (Warhol en Lanser 2015; Fawaz 2023). Hoe kan ons vakgebied op een productieve manier literaire en artistieke genderrepresentaties bestuderen die etniciteiten, seksualiteiten, klasse of historische en geografische verschillen overstijgen, terwijl we tegelijkertijd oog blijven houden voor de materiële realiteit van genderidentificatie?
Tijdens het VAL Symposium zullen we deze tendensen en vragen vanuit een internationaal perspectief verkennen, waarbij we de brede methodologische, transnationale en transhistorische diversiteit van het onderzoeksdomein omarmen. Keynotesprekers Teagan Bradway (Associate Professor of English aan SUNY Cortland en Society for the Humanities Fellow aan Cornell University voor 2025-2026) en Hans Demeyer (Associate Professor of Dutch & Comparative Literature aan University College London) zullen ons stof tot nadenken geven. Gedurende het paneldebat zullen we stilstaan bij de uitdagingen en kansen voor het inbouwen van literatuur- en cultuurwetenschappelijke perspectieven op gender in het hoger onderwijs. Op basis van deze en andere bijdragen zal een nummer van Cahier voor Literatuurwetenschappen (CLW) verschijnen.
Referenties en verdere literatuur
Bradway, Teagan. Queer Experimental Literature: The Affective Politics of Bad Reading. Palgrave Macmillan, 2017.
Butler, Judith. Who's Afraid of Gender? Farrar, Straus and Giroux, 2024.
Demeyer, Hans en Sven Vitse. “Autofiction and the Possibility of Life in Neoliberal Ruins: Reification, Friction and the Affective Dominant in Weijers and Heti.” Textual Practice, 2024, pp. 1–20. https://doi.org/10.1080/0950236X.2024.2417073.
El Ghaoui, Lisa en Filippo Fonio, reds. “‘On ne naît pas… on le devient’. I gender studies e il caso italiano, dagli anni Settanta a oggi”. Cahier d’études italiennes, vol. 16, 2013. https://journals.openedition.org/cei/1049.
Fawaz, Ramzi. “Feminism is for Beginners: Learning from Straight Men Doing Queer Feminism.” The South Atlantic Quarterly, vol. 122, no. 3, 2023, pp. 591-625.
---. Queer Forms. NYU P, 2022.
Lanser, Susan S. “Trans-forming Narratology.” Narrative, vol. 32, no. 2, 2024, pp. 215-224.
Mwangi, Evan Maina. Africa Writes Back to Self: Metafiction, Gender, Sexuality. SUNY P, 2009.
Sullivan, Mecca Jamilah. The Poetics of Difference: Queer Feminist Forms in the African Diaspora. U of Illinois P, 2021.
Upadhyay, Nishant en Bakshi, Sandeep. “Translating queer: Reading Caste, Decolonizing Praxis”. The Routledge Handbook of Translation, Feminism and Gender, edited by Luise von Flotow and Hala Kamal, Routledge, 2020, pp. 336-344.
Vakoch, Douglas A., and Sabine Sharp, reds. The Routledge Handbook of Trans Literature. Routledge, 2024.
Warhol, Robyn, en Susan S. Lanser, reds. Narrative Theory Unbound: Queer and Feminist Interventions. Ohio State UP, 2015.